متن صحبت اینجانب در
بزرگداشت استاد بهمن بیگی در شب شعر
انجمن ادبی استاد آشفته (سالن سرو ) شهرضا
۲۰/۷/۱۳۹۴
به نام حق
با درود به استادان، معلمان
و ادبای فرهیخته و دانشجویان و مسئولین محترم شهرستان و کلیه حضار گرامی که در این
جمع صمیمیِ فرهنگی ادبی گرد هم آمده اند تا آغاز فصل درس و تدریس و معلم و دانش
آموز را گرامی بدارند و پدر تعلیمات عشایر ایران را ارج نهند. سلام و درود به روان
بزرگ معلم عشایر و بانی با تدبیر تعلیمات عشایر ایران استاد محمد بهمن بیگی که با
عشقی زبانه کش و گام های استوار و تحمل ناملایمات بسیار، دانش و سواد را برای قشر
آواره و بی پناه عشایر به ارمغان آورد.
سواد آموزی به شیوه نوین برای جامعه شهری شاید
قرن هاست که شروع شده است اما برای عشایر که سده ها دور تسلسل بی سوادی و جهل و
تاریکی را متحمل بوده است، تنها شصت و اندی سال پیش و به همت راد مرد ایل، محمد
بهمن بیگی آغاز گردید. ایشان در همین مدت کوتاه ۲۶ سال، هزاران معلم، مهندس، پزشک،
وکیل، دبیر و مدیر عشایر زاده تربیت کردند که در سرتاسر ایران عزیز مصدر امور
هستند و صد ها هزار باسواد ایلی نتیجه زحمات و تلاش این معلم خستگی ناپذیر است. بهمن بیگی در ایام بازنشستگی نیز از تلاش باز نه ایستاد.
او گنجینه ارزشمند کتاب هایش را برای نسل کنونی و نسل های آینده به یادگار گذاشت. گرچه
حضار استادان من هستند و حتما به کتاب های گرانقدر ایشان اشراف دارند اما من قصد
دارم در این زمان کوتاه کتاب های ارزشمند استاد را برای دانشجویان و ارادتمندان
ایشان به اختصار معرفی نمایم.
پنج کتاب از استاد به
یادگار مانده است. این گنجینه با ارزش مورد توجه و تمجید نویسندگان و ادبا و
هنرمندان معروف از جمله ایرج افشار، بزرگ علوی، کاوه گلستان، ابراهیم گلستان، عبدالحسین
زرین کوب و سیمین دانشور و چندین بزرگِ دیگر قرار گرفته و نثر و قلم ایشان را ستوده اند. خود استاد در مورد کتاب هایش چنین می
نویسد:" کتاب های من برای من همان قدر افتخار آفریده اند که کار من و شاید هم
بیشتر."
اما کتاب های استاد:
۱. کتاب (عرف و عادت در عشایر
فارس): کتابی است پژوهشی که استاد در ایام جوانی و اوایل دهه بیست شمسی به رشته
تحریر در آورده است. در این کتاب، آداب و رسوم و فرهنگ عشایر جنوب، نظام سیاسی و
اجتماعی حاکم بر جامعه عشایر آن زمان بررسی شده است. مشکلات آن دوران عشایر را بر
شمرده است و راه حل مناسب ارائه داده است. مهمترین راه حل را جهت رفع مظالم حکام
دولتی و زمام داران محلی ایجاد مدارس سیار عشایری دانسته است.
۲. کتاب (بخارای من ایل من):
این کتاب در سال ۱۳۶۸ چاپ و منتشر گردید و بعد از آن نیز بارها تجدید چاپ شده است.
استاد در داستان های این کتاب، زیبایی های زندگی ایلیاتی در دامان طبیعت زیبا و
همچنین تبعیض های موجود در جوامع عشایری را با نثر فاخر و زیبا و شیوا و همراه با
طنز مختص خودش بیان نموده است.
۳. کتاب (اگر قره قاج نبود):
داستان های این کتاب واقع گرایانه تر است. مقاله (پیام) شاهکار این کتاب بوده و
نشانگر احاطه و اشراف استاد به تاریخ و فرهنگ عشایر و حاکمان وقت می باشد. این
مقاله عمق درد آشنایی وی را نشان داده و برای دردهای جانکاه عشایر درمان را می
نمایاند و می فرماید:" کلید مشکلات ما در لابلای الفبا خفته است." وی آنها را به یک قیام مقدس دعوت می
کند. قیام برای سوادآموزی و می گوید:" بخوانید، درس
بدهید. بخوانید، درس بدهید."
۴. کتاب (به اجاقت قسم): در
این کتاب استاد بهمن بیگی خاطرات آموزشی خود در تعلیمات عشایر را بیان می کند.
کتابی است غنی و مناسب برای مراکز تعلیم و تربیت. استاد خود این کتاب را برای
معلمین و دست اندرکاران آموزش و مراکز تربیت معلم بسیار مفید فایده دانسته و سفارش
می کند در این مراکز تدریس گردد.
۵. کتاب (طلای شهامت): در این
کتاب بیشتر به وقایع بعد از انقلاب اسلامی می پردازد. نشان می دهد که خدمت راست و
درست در هر زمان و هر مکان خدمت است و در
بحرانی ترین شرایط به داد خادم می رسد. چنانکه آیت الله مهدوی کنی در دست خطی چنین
نوشت:" آقای بهمن بیگی خدمات شایانی به عشایر ایران کرده است. احدی حق مزاحمت
ایشان را ندارد."
مقاله طریق نجات این
کتاب را می توان منشور تعلیم و تربیت در ایران و بلکه در جهان نامید. در این کتاب ها استاد زندگی ایلی، زیبایی های آن
و همچنین دردها و مصائب عشایر و سر گذشت تعلیمات عشایر را از بدو کار تا زمان
بازنشستگی، با قلم سحر آمیزش به تصویر می کشد. اگر کسی بخواهد بهمن بیگی را خوب بشناسد و از خدمات ارزشمند و ناملایمات
مسیرش آگاهی یابد، کتاب های او صادق ترین و گویا ترین منابع هستند.
لازم به ذکر است که علاوه بر کتاب های
خود استاد، ارادتمندان ایشان نیز تا کنون بیش از سی جلد کتاب در مورد زحمات و
خدمات صادقانه و بی ریای استاد بهمن بیگی چاپ و منتشر کرده اند. از جمله بنده هم
کتابی تحت عنوان (رمز توفیق) که نگاهی است به رمز و راز موفقیت و محبوبیت بهمن
بیگی نگاشته ام.
سخن و گفتار در مورد استاد و مطالب کتاب هایش هم
بسیار است هم شیرین. اما بعلت ضیق وقت بیش از این مزاحم اوقات شریف تان نمی گردم.
اجازه می خواهم در پایان عرایضم از
طرف خودم و تمامی ایلیاتی ها، از کلیه دست اندر کاران این برنامه زیبا، بخصوص از
اعضای بزرگوار انجمن ادبی استاد آشفته شهرضا و مسئولین محترم اداره فرهنگ و ارشاد
اسلامی شهرستان صمیمانه سپاسگزار باشم و از اینکه به من لطف کرده و زمانی را در
اختیارم گذاشتند تشکر نمایم.
روان معلمین بزرگ شاد، نامشان ماندگار و رهرو
راهشان فراوان باد.
مرادحاصل نادری دره شوری. بیستم مهر ۱۳۹۴
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر